به گزارش آی فیلم 2، امروز 15 اکتبر مصادف با 23 میزان( مهر) را روز جهانی «عصای سفید» یا روز جهانی «ایمنی نابینایان» نامیده اند.
نابینایان انسان هایی توانا هستند که علی رغم نداشتن چشم بینا تصویر روشن و کاملی از دنیای اطراف خود دارند، این ویژگی ها برای سینماگران و نویسندگان دنیای ناشناخته ای است که گاه تلاش می کنند از گذر پرداختن به دنیای درونی فردی نابینا، پیچیدگی ها، روحیات، روابط و قواعد زندگی آنها فضایی جذاب و قابل ارائه به مخاطبان خلق کنند،.
در ایران نیز فلمسازان مختلفی سراغ سوژه هایی با محوریت نابینایان رفته اند که از این حیث «مجید مجیدی» با ساخت 2 فلم «رنگ خدا» و «بید مجنون» رکورددار است.
«رنگ خدا»، «گلهای داوودی»،«دو چشم بيسو» ، «چشمهايم برای تو» ، «از كرخه تا راين» ، «بيد مجنون» ،«شيدا» ، «اتوبوس شب»، «پنجره»، «چشمان سیاه» ، «سجده بر آب» و «ایستگاه بهشت» از جمله مهم ترین فلمهای سينمای ايران است كه در آنها به نابينايان پرداخته میشود.
«رنگ خدا»
یکی از به یاد ماندنیترین نقشهای نابینا را «محسن رمضانی» در فلم «رنگ خدا» ساخته مجید مجیدی در سال ۱۳۷۶ بازی کرده است.
این فلم داستان زندگی یک نوجوان نابینا را به تصویر کشیده که در مکتب نابینایان تهران زندگی می کند و پدر او برای نگهداری اش با مشكلات زيادی همراه است.
«گلهای داوودی» اثر «رسول صدرعاملی» که در سال 1363 ساخته شد، روایتگر زندگی 2 جوان عاشق با بازی «بيژن امكانيان» و« هيلدا پيرزاد» است که هر دو نابینا هستند.
در فلم «دو چشم بيسو» كه در سال 1362 ساخته شد هم شاهد جوان نابينايی هستيم كه در انتهای فلم شفا گرفته و چشمانش بينا میشود.
«چشمهايم برای تو» به كارگردانی «خسرو شجاعی» که تولید سال 1371 می باشد داستان زندگی زنی را به تصویر کشیده که در آستانه مرگ قرار دارد چشمای خود را به يک دختر نابينا اهدا میكند.
در فلم «از كرخه تا راين»، «ابراهيم حاتمیكيا » فرد نابينا حضور پررنگی دارد. «علی دهكردی » بازیگر این فلم که به دلیل جنگ بینایی خود را از دست داده برای تداوی خود به آلمان سفر می کند و...
«مجيد مجيدی» در «بيد مجنون» زندگی مردی به نام «یوسف» را به تصویر کشیده که در طفولیت بینایی خود را از دست داده و برای انجام عملیات جراحی به فرانسه سفر می کند.
او با انجام پیوند قرنیه چشم و به دست آوردن بینایی خود به تهران برمیگردد و سعی میکند زندگی عادی خود را از سر بگیرد، اما نداشتههای وی در زندگی سابق باعث بروز اختلالاتی در روند فعلی زندگیاش میشود.
یوسف که با کمک و فداکاریهای همسرش به درجهی استادی دانشگاه رسیده، نشان میدهد ظرفیت داشتن نعمت بزرگ بینایی را ندارد و ...
در فلم «شيدا» به كارگردانی «كمال تبريزی»، «پارسا پيروزفر» نقش يک مجروح جنگی را ایفا کرده كه موقتا بينايیاش را از دست داده و به شفاخانه منتقل میشود و در آنجا با پرستاری به نام شيدا آشنا میشود. او بعد از به دست آوردن بيناني خود تلاش می کند تا شیدا را پیدا کند.
«ایستگاه بهشت»
فلم «ایستگاه بهشت» به کارگردانی «نادر مقدس» داستان نابینایی با بازی «شهاب حسینی» را بیان میکند که برای به دست آوردن بیناییاش تلاش زیادی میکند اما در این راه با مسایل تازهای برخورد کرده که در تغییر نگاه او به زندگی بسیار موثر است، او مدتهاست که برای درمان چشمش به شفاخانه میرود و به یکی از پرستارها علاقهمند شده است، اما این علاقه فقط در دل سروش است و همین قضیه، اتفاقات جدیدی را در زندگی او به وجود میآورد.
فلم «چشمان سیاه»
مرحوم «ماه چهره خلیلی» از معدود زنان بازیگری است که در نقش یک نابینا در فلم «چشمان سیاه» به کارگردانی ایرج قادری بازی کرده است.
این فلم نیز ماجرای 2 جوان به نام «غزل دلاویز» و «سورنا» را به تصویر کشیده که در یک دانشکده تحصیل میکنند و هر دو شاعر هستند. غزل به دلیل ناراحتی چشمی از تحصیل در دانشگاه انصراف میدهد و پس از مدتی بیناییاش را از دست میدهد. سورنا که نگران سرنوشت غزل شده به سراغ او میرود تا در درسهای دانشگاهی کمکش کند و به تدریج میان آنها علاقهای ناگفته به وجود میآید و ...
البته در آثار تلویزیونی نیز کتایون ریاحی با بازی در نقش نابینا در سریال «یوسف پیامبر» که در یک دوره زمانی نابینا میشود یکی از ماندگارترین و مهمترین نقشهای نابینا را بازی کرده است.
فلم «پنجره»
«مصطفی» با بازی «محمد صالح علاء» در فلم «پنجره» تصمیم دارد با دختری به نام مریم ازدواج کند اما بر اثر حادثه ای ترافیکی بینایی خود را از دست میدهد، او مأیوس از وضع خود از مریم دوری میکند، اما دیگران به ویژه خواهر و پدرش میکوشند تا به او بقبولانند که نابینا شدن نبایستی او را از تصمیمش منصرف کند، مصطفی به آموزشگاه نابینایان میرود و بر اثر نصایح اطرافیان با مریم ازدواج میکند.
فلم سجده بر آب
علی دهکردی در سال ۱۳۷۵ در فلم «سجده بر آب» به کارگردانی حمید خیرالدین نقش امیر خبرنگار و عکاسی را بازی میکند که بر اثر انفجار بمب در مراسم عروسی به شفاخانه انتقال داده میشود. ستاره، نامزدش، میداند که او به مرور بینایی خود را از دست خواهد داد. با این حال حاضر است با او ازدواج کند. ستاره تلاش می کند تا امیر را برای شرایط آینده زندگی آماده کند. در همین هنگام حبیب برادر ستاره نیز مجروح می شود و به تهران باز میگردد و...
فلم سکوت
«خورشید نرمت آور » بازیگر کودک تاجیکستانی در سال ۱۳۷۷ در فلم «سکوت» نقش «خورشید» پسر ۹ ساله تاجیک را بازی میکند که نابینا و به شدت علاقهمند به موسیقی است. او تلاش می کند از طریق صداها با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار کند.
سریال هزاران چشم
مهدی هاشمی در سال ۱۳۸۰ در سریال تلویزیونی «هزاران چشم» به کارگردانی کیانوش عیاری نقش آقای راوندی دبیر تحریریه نابینای یک مجله را ایفا کرده که بهواسطه شغلش و نامههایی که مردم برای او مینویسند، ارتباط تنگاتنگی با جامعه و مشکلات آن دارد. او هربار که نامه کسی را میخواند، خودش را در آن فضای تعریف شده میبیند، بنابراین سعی میکند به نوعی بر مشکلات پیشآمده فائق آید که در ادامه، حوادث طنزآمیزی را به وجود میآورد.
گفتنی است در سریال های «سفر سبز» ساخته «محمدحسین لطیفی»و «چراغ های خاموش» که از شبکه آی فیلم 2 نشر شده اند به موضوع نابینایان اشاره شده و زندگی و مشکلات آنان نمایش داده شده است .
گفتنی است طی سال های اخیر و به منظور اهمیت دادن بیشتر به قشر روشندل جامعه ایران، برخی مسئولان و هنرمندان این کشور ایران برای ارتباطگیری بهتر نابینایان با فلمها و آثار هنری تصویری، تمهیداتی را در نظر گرفته اند که یکی از آن ها تبدیل فلمها و مستندها به فایل صوتی می باشد.
این اقدام با استقبال زیاد مخاطبان خاص مواجه شد. چند وقتی هم هست که مجموعه فرهنگی «سوینا» یا همان سینمای نابینایان با مدیریت «گلاره عباسی» بازیگر سینما و تلویزیون افتتاح شده است.
در این طرح فلمهای سینمایی روز برای اولین بار در جهان هر ماه یک بار به صورت گفتاری و صوتی همزمان با نشر فلم در سینمای «چارسو » تهران اکران میشوند.
در این پیوند :